Vreme = 18 godina

Nedeljnik Vreme obeležio je 18 godina postojanja.

Žiri u sastavu: Dr Snježana Milivojević, profesorka na Fakultetu političkih nauka u Beogradu, Dr Vojin Dimitrijević, direktor Beogradskog centra za ljudska prava, Aleksandar Rakezić Zograf, strip autor "Vremena"izabrao je pet naslovnih strana koje su obeležile burnih 18 godina.

Čitaoci su takođe imali svoj izbor, u koji su ušle i dve naslovne strane u poslednjem redu, a pre toga je redakcija suzila izbor na 200.

Žiri u svom obrazloženju, između ostalog, kaže:

"Vreme" nas danas podseća da je pre osamnaest godina, posle pada Berlinskog zida a pre raspada Jugoslavije, izašao njegov prvi broj. Nažalost, okolnosti nisu baš slavljeničke jer nas podseća i da su tih osamnaest godina ovde obeležili ratovi, autokratski režim, burna smena vlasti, ubistva i atentati. I podseća nas kako je u državi koja se smanjivala, siromašila i provincijalizovala u svemu tome bilo svedok i učesnik. Nasuprot popularnoj ali netačnoj metafori, mediji nisu samo ogledalo društva. Oni su institucija koja među prvima imenuje i definiše stvarnost. Novine nekad nazivaju "prva skica istorije" jer ljudi i događaji koji obeleže svoje doba obično prvo obeleže njihove strane.

Kao kuriozitet, napravljen je i izbor pod ilustrativnim naslovom: "Krojenje kape."

***

Osim par tekstova koje sam objavila u Vremenu, za njega sam vezana jer je moja magistrska teza na Centralnoevropskom Univerzitetu u Varšavi bila: “Buzz and Blues: Lifes, Myths, and Cultural Frames.” U pitanju je uporedna analiza društvenih rubrika nedeljnika Newsweek i Vremena.

NYT: Obama za Predsednika

Njuork Tajms po tradiciji, pred svake izbore, iznosi svoj stav kog kandidata bi želeo za predsednika i zbog čega. Sada su napravili i interaktivni prikaz svih kandidata koje su podržavali i argumente za to, od 1860. pa do danas.

Na ovogodišnjim izborima NYT podržava Baraka Obamu.

U Americi je ovakva praksa mnogo rasprostranjenija nego drugde. Detroit News su u isto vreme podršku dale republikanskom kandidatu.

Sve to, naravno, ne znači da se kampanja u celini ne prati izbalansirano. Naime, novine kao što je Njujork Tajms strogo razdvajaju funkcije novinara izveštača od komentatora. Ipak, ovakav pristup nije bez kontroverzi. U jednom tekstu iz 2000. ovaj list objašnjava zbog čega se opredelio za otvoreno davanje podrške kandidatima pred izbore:

...editors are likely to see an endorsement as a statement of the paper's identity and a sign of its willingness to be part of the community, relying on readers to understand that editorial writers have nothing to do with the newsroom, and vice versa. Howell Raines, editor of the editorial page at The New York Times, said: ''A candidate endorsement is not an attempt to dictate to the reader what he ought to do. It's more a reflection of our feeling that we have an obligation to be part of the civic dialogue. We have a specific obligation to our readers to let them know what our collective wisdom is.''

U Rusiji nema krize!

Tekst u Transitions Online govori o medijskom prikrivanju ekonomske krize koja se iz svetskih okvira prelila i na Rusiju:
There is a mantra these days, repeated diligently by Russian television: "The Russian authorities have taken all necessary measures to ensure that the global financial crisis does not produce a strong negative effect on the social situation in our country," or "The situation is under control."

U tu sfrhu, neke reči su poželjne, a druge se moraju izbegavati:

Journalists working for the state-controlled media admit in Internet forums that whole lists of words and expressions have been banned for use on Russian television, including "panic," "plummeting shares and markets," "market collapse," "market meltdown," "the bottom has dropped out of the market," and "record plunge." Euphemisms like "decrease" are used instead.

(Naslovna strana na slici je sa početka 1990. godine).

Kod nas direktna cenzura više nije aktuelna, ali se ponekad postiže sličan efekat davanjem prevelikog prostora zvaničnicima, a premalo stručnjacima. Ili kad zvanični organi pokušavaju da odgovornost za eventualnu krizu prenesu sa sebe na one koji ekonomsku situaciju analiziraju.

City Magazine

City Magazine, koji sam već pominjala, pojavio se danas.

Što se mene tiče, originalni su format časopisa i vrsta papira na kome je štampan.

Ostalo me suviše podseća po sadržajima i stilu na sve druge časopise iste tematike koji već postoje (Yellow Cab, Grad, Singidunum - ili kako se već zove...). Što opet ne znači da ima sve kvalitete koje ima YC (nekoliko odličnih kolumnista, npr).

Nisam fan preovlađujućih kratkih tekstova, prikladnih za internet, koji ciljna grupa kojoj se ovaj časopis obraća ('mladi i urbani') svakako koristi. Mesečni magazin bi, po meni, svakako trebalo da ima više dužih tekstova. Kvalitetnih, naravno. Jedan opšti tekst o značaju neverbalne komunikacije, na primer, objavljen u ovom broju je 1988. mogao biti nešto novo i zanimljivo za pročitati. Ali 2008. nije.

Ako su tekstovi već kratki, trebalo bi da budu vrhunski napisani i interesantni, da pruže nešto više od osnovne informacije o knjizi, filmu, koncertu...koja se može pokupiti i iz dnevne štampe ili na internetu.

Sa 2-3 teksta izrazitog autorskog pečata, pod uslovom, naravno, da mi se taj pečat dopada, moj entuzijazam da dođem do svog primerka sledećeg broja bio bi sigurno veći nego što je sada.



TV kritika je, opet, toliko autorski obojena da mnogo više znamo o autorki nego o TV programu.

Tekst o blogosferi Marka Hermana mi deluje kao da je uzeo neki svoj tekst pisan pre, recimo, godinu dana, pa i malo više.


Nedostaje neka originalna rubrika, nešto (recimo o gradu, mada ne nužno), što će po formi, izboru ličnosti, fenomena ili uglova gledanja, ili po stilu, šarmu, dovitljivosti, informisanosti, kombinovanju podataka, rečniku, bilo po čemu, biti novo i sveže, što do sada nije viđeno.

No, kako prvi broj skoro nikad ne prikazuje novinu u punom sjaju, videćemo kako će stvari izgledati za mesec dana.

Što se tiče internet života ovog časopisa:

Direktor Ivan Bevc je otvorio komentare za utiske na svom blogu.

Prvog broja na zvaničnom sajtu još uvek nema.

Fan grupa na Facebooku uveliko postoji.

Update:
Sajt je u međuvremenu proradio.

Lepota u doba krize

Ili: Svet je dovoljno loš i bez ružnih obrva.

Bonnie Fuller, nekadašnja urednica čitavog niza ženskih, lifestyle, i časopisa o poznatima, odnedavno je osnovala Bonnie Fuller Media u okviru kojeg će se, kao i druge uticajne dame iz novinarskog sveta, baviti ne više štampom, nego internet medijima (namenjenim ženskoj populaciji).

Ove nedelje je gošća-blogerka na sajtu Njujork Tajms i piše, između ostalog, o tome da li se velika finansijska kriza odrazila na to kako se Njujorčanke odnose prema svojoj lepoti, kozmetičkim tretmanima, frizerima, masažama i slično. Odgovor: Ne. Njujorčanke će možda živeti u kutiji, ali će im obrve biti perfektno sređene.

Rubrika "Fashion & Style" ( čiji sam veliki fan) Njujorka Tajmsa se takođe u proteklim nedeljama bavila više puta promenama u stilu života prouzrokovanim finansijskom krizom (ova rubrika, osim mode, prati i trendove u izdavaštvu, izlascima, porodičnim ili ljubavnim odnosima - ukratko takozvanim duhom vremena). Evo nekih primera:

Staying Healthy in a Sick Economy

By MANDY KATZBusinesspeople wonder how a perilous financial climate will affect their physical fitness — and if exercise could help them weather hard times.

A Tupperware Party for the Body

By DONALD G. McNEIL Jr.(...) But such products appear to be growing in popularity as the economy worsens, and people, she said, are “more prone to using creams and lotions as compared to Botox or dermabrasion.”(...)

Overfeeding on Information

By ALEX WILLIAMSIt's hard not to watch the news, with the financial markets in meltdown and the presidential campaign entering the homestretch. But how much is too much?

***

Ovi me tekstovi podsećaju na ono što je kod nas objavljivano tokom 90ih, posebno u vreme velike inflacije, o tome kako je u kuhinji pravljen hidrogen (za one kojima je bilo neophodno da ostanu ili postanu plavuše), kako su pravljeni kućni eurokremovi ili torte bez jaja i skoro svega drugog.

Dve poente ovog posta:

- Još jedna žena iz vrha medijskog sveta odlazi online.

- Teme vezane iz ekonomije je više nego moguće provući kroz lifestyle rubrike, osim onog klasičnog što kod nas mediji rade - anketa na ulici - i to ne samo kad stvari dođu do torte bez ičega, već i ranije.

P.S. Slika je sa ovog bloga koji se dotiče još jedne zanimljive teme.

P.S. 2 Preporučujem nov & lep blog dizajnerke Jane Oršolić.

Zenit i Snob

O Zenitu: Oživljavanje bogate istorije

Fototipsko izdanje avangardnog časopisa „Zenit” i monografija o časopisu koju su uradile istoričarka književnosti Vidosava Golubović i istoričarka umetnosti Irina Subotić, posle dve godine velikog truda najzad se nalazi pred našom i svetskom javnošću. Ovo kapitalno delo nastalo je zajedničkim trudom tri suizdavača – Instituta za književnost i umetnost iz Beograda, Narodne biblioteke Srbije i Kulturno-prosvjetnog društva „Prosvjeta” iz Zagreba. Štampano je u impresivnom tiražu od 1.000 primeraka, a od pre nekoliko dana nalazi se u svim boljim knjižarama u Beogradu i Srbiji, po ceni od 12.500 dinara. (Politika)

Časopis "Zenit" pokrenuo je 1921. godine u Zagrebu avangardni umetnik Ljubomir Micić. Tri godine kasnije, redakcija "Zenita" premeštena je u Beograd. Tu je radila do 1926. godine, kada je objavljen poslednji, 43. i zabranjeni broj tog časopisa. (Iz vesti na B92)

Posle drugog svetskog rata, njegova avangarda je pala u zaborav, a bolju komunikaciju imao je sa inostranstvom. Interesovanje za njegovo delo obnovljeno je šezdesetih godina prošlog veka. (Iz vesti u E-novinama).
Među onima koji su se svojim radom nadovezivali na nasleđe zenitizma bio je i Bora Ćosić, po čijoj publikaciji Mixed Media i ovaj blog nosi (malo modifikovano) ime.

O Snobu: Stvaranje bogate budućnosti

Ruski bogataš i plejboj Mikhail Prokhorov pokreće časopis koji se jednostavno zove Snob. Iako sam spada u oligarhe, ovaj magazin namenjen je višoj srednoj klasi - uspešnim profesionalcima, to jest:

But despite being the brainchild of an oligarch, the publication is not aimed at super-rich Russians, nor at the country's more than 100,000 millionaires. Instead, it appears to target well-to-do professionals. Readers are expected to be between 35 and 50 and earn £2,500 to £5,000 a month, says Ms Erykalina. In other words, they are the top end of Russia's middle class. (The Independent)

U tekstu ima i zanimljiva opservacija o tome kako se u modernoj Rusiji starim bogatsvom smatra ono stečeno ranih 90ih (čiji su vlasnici već proputovali svet i videli kako stvari stoje drugde), za razliku od novobogataša koji su to postali zahvaljujući skorijem trendu prodaje nafte.

Ranije ove godine pisano je i o pokretanju društvene mreže (na koju bi se dolazilo samo po pozivu - slično kao aSmallWorld.net) za bogate, uspešne, slavne...u okviru istog projekta, a najavljena je i TV sa istom ciljnom grupom. Više informacija, za one koji znaju ruski, na sajtu

Zaključak, kao i kod onih više hiljada VIP karata za Madonu u Budvi: Čovek zna gde živi i kakvo je raspoloženje i brojnost ciljne grupe. Zna da je zenit snoba u toku.

Živahna nedelja za internet medije

Ove nedelje pokrenut je the Daily Beast, portal-online novine-news agregator.

Ko zna koliko se sličnih projekata pokreće svakog dana, ali nije čudo što su svi uticajni mediji izvestili baš o ovome. Pokrenula ga je, naime, Tina Brown, nekadašnja urednica britanskog Tatlera, i američkog Vanity Faira i New Yorkera. Poslednjih godina imala je i nekoliko neuspešnih medijskih projekata, ali i bestseler - Biografiju princeze Dajane. U svakom slučaju, prelazak jedne od kraljice štampanih medija u internet izdavaštvo nije prošao nezapaženo ni u tradicionalnim, ni u novim medijima, iako su mnogi skeptični koliko će ovaj projekat opstati. U rubrici Q&A ona sama odgovara na mnoga pitanja koja bi joj mogla biti postavljena. Između ostalog i na to ima li mesta za Daily Beast kad već postoje slični portali, uključujući i Huffington Post, koji je pre nešto više od tri godine pokrenula i izuzetno uspešno razvila njena prijateljica Arianna Huffington.

O Arianni je, u isto vreme, bivši časopis Tine Brown, New Yorker, objavio opširan portret. Laskav, pretežno. Za dirty details pobrinuo se Gawker.

***

Kod nas, ponuda internet medija se kreira sa priličnim ubrzanjem. Moglo bi se reći da, uslovno nazvano, liberalna ciljna grupa , ima skoro potpunu medijsku ponudu na webu. Ove nedelje je, simbolično 6. oktobra, počeo sa radom Novi Radio Beograd. Takođe, ne znam kako, promaklo mi je postojanje E-novina. Čiji je glavni urednik Petar Luković. E-novine vrlo podsećaju (izgledom i sadržajima) na prethodno dva pomenuta portala. Saznajem da su sa radom počeli u maju. Konsultovala sam arhive, provereno nijedne novine nisu zabležile pokretanje E-novina, ali ih povremeno citiraju pošto, osim komentara, imaju i intervjue i vesti (često prilično ekskluzivne) kojih nije bilo u tradicionalnim medijima. Novine je pokrenula firma Eraton, u kojoj je, između ostalog, i bivši vlasnik Vremena, Boris Popović.

Novinarska karijera - Vodič

Iako većinom objavljuje tračeve i zlobne komentare vezane za ljude iz medija i poznate ličnosti, Gawker (koji je i stvoren kao razbibriga-blog za medijske profesionalce), ponekad objavi i nešto direktnije vezano za profesiju.

Kao, na primer, ovaj 'Vodič za novinarsku karijeru'.

Koji počinje ovako (surovo):

So, you want to be a journalist? Ha ha ha. Jeez. Your timing sucks. But hey, it's a perfectly semi-honorable profession; nobler than finance, not as noble as being a postman. So whether you're already in journalism and wondering about what direction your career should take (besides down), or a terribly misguided young go-getter looking to get into journalism, we're here to help.

U ostatku teksta opisano je šta bi se moglo očekivati od posla u nacionalnim dnevnim novinama, lokalnoj štampi, poznatim časopisima, kablovskim televizijama, online medijima, PRu.

Ne mnogo, generalni je zaključak, ali, razlike postoje, proverite direktno koje, Gawker blogeri su ionako plaćeni po broju klikova na tekst.

IREX - Medijska slika Srbije

Americka organizacija IREX od 2001. godine objavljuje svoj Media Sustainability Index (MSI) o stanju medija u bivšim komunističkim zemljama u Evropi i Aziji. Najnoviji MSI za 2007. godinu objavljen je nedavno.

Nalazi se u celini na IREX sajtu, a ja ću ovde preneti neke highlights:

- Medijski zakoni postoje, mnogi od njih su u skladu sa evropskim standardima. Njihova primena je, međutim, ograničena i selektivna.

- Profesionalni nivo medija je raznolik, viši u takozvanim ozbiljnim medijima, koji su malobrojniji, dok tabloidi i mnogi radio i televizijski programi pate od subjektivnog i neprofesionalnog načina izveštavanja.

- Specijalizacija je još uvek pre izuzetak nego pravilo.

Niche reporting is an ongoing problem with Serbian media. With globalization, technological development, and an ongoing transition, the life of Serbians is getting more and more complex as new issues enter the public agenda. Environmental protection, privatization, financial markets, and public health threats all require journalists with specific knowledge. Yet as the panelists noted, there are few such reporters, and the capacity of media to report is therefore limited. Additionally, panelists noted a lack of young journalists with knowledge in these issue areas and also noted how the media’s financial situation has meant that media are not dedicating resources to covering such topics in a consistent or in-depth manner.

- Plate su niske

- Ključni događaji su dobro pokriveni

- Ocenjeno je da oko polovine informacija u medijima dolazi iz PR službi - U političkih ili ekonomskoj sferi.

- Vlasništvo nad medijima je netransparentno, te stoga problematično. Ovaj zaključak donet je, delom, i na osnovu toga što s vremena na vreme više medija istovremeno pokreće napade na neku stranku ili političara, iako formalni vlasnici tih medija nisu isti.

Ima toga, naravno, još, ali ove zaključke smatram najbitnijim.

Učesnici panela (prenosim direktno iz izveštaja, zato su funkcije na engleskom):

Svetlana Kojanović, director and editor-in-chief, Čačanski glas, Čačak
Nadežda Gaće, president, Independent Journalist Association of Serbia, Belgrade
Zlata Kureš, deputy general director, BETA News Agency, Belgrade
Lila Radonjić, CEO, Independent TV Production Group Mreža, Belgrade
Vesna Sladojević, deputy editor-in-chief, Radio Television Serbia, Belgrade
Suzana Jovanić, media specialist, Open Society Fund, Belgrade
Voja Žanetić, marketing specialist, MOSAIK Marketing Agency, Belgrade
Slobodan Kremenjak, lawyer, Živković & Samardžić Law Firm, Belgrade
Dragoljub Žarković, editor-in-chief, Vreme weekly, Belgrade
Darko Broćić, director, AGB Nielsen, Belgrade
Goran Vladković, editor-in-chief, O.K. radio, Vranje
ms Jelena Leskovac, local representative, PressNow, Belgrade
Dinko Gruhonjić, president, Independent Journalist Association of Vojvodina, Novi Sad
Moderator: Dragan Kremer, project manager and consultant, Mediahilfe, Belgrade
Author: Goran Cetinić, independent consultant, Belgrade